Reduce: minder verpakkingsmateriaal
Het zou een open deur moeten zijn: minder plastic verpakkingen betekent minder afval en dat helpt altijd. Geef verpakkingen, inclusief de eventuele omverpakking, daarom een plek in de duurzaamheidsstrategie van je bedrijf; alles wat een tandje minder kan, levert immers directe winst op. Maak hierbij niet de fout te denken dat een ander materiaal zoals papier of karton automatisch beter is; dit hangt ook af van hoe het materiaal gebruikt wordt en wat de mogelijkheden tot hergebruik en recycling zijn. Bekijk dus altijd het volledige plaatje.
De vragen die je als bedrijf moet stellen zijn: welke productverpakking is echt noodzakelijk als we kijken naar de functionaliteit? En welke als het gaat om esthetiek – bij een luxer product verwacht de klant immers ook een mooiere verpakking? Is het nodig om producten individueel te verpakken, of volstaat een grotere omverpakking voor grotere hoeveelheden? Als een (grotere) verpakking noodzakelijk lijkt voor het verstrekken van productinformatie, is het dan niet mogelijk om dit op het product zelf te printen, bijvoorbeeld met een QR-code? Met dergelijke vragen kun je tot de kern komen van welke verpakking nu écht nodig is voor jouw product en zo wellicht onverwachte besparingen vinden.
Reuse: van eenmalig naar meermalig
Als je de verpakking hebt gereduceerd tot het strikt noodzakelijke voor jouw product in jouw segment, dan is het nog steeds zonde als deze na eenmalig gebruik wordt weggegooid. De volgende vraag is dan ook: zijn er mogelijkheden om de verpakking opnieuw te gebruiken, voor hetzelfde product? Bij bierflesjes gebeurt dat al jaren via een retourproces met statiegeld, maar ook voor kunststof verpakkingen zijn er mogelijkheden.
Hiervoor is samenwerken met ketenpartners noodzakelijk; je moet met elkaar afspreken welke (om)verpakking je gaat gebruiken. Ook moet er afgesproken worden hoe je hier in de keten netjes mee omgaat, zodat de verpakking ook echt opnieuw gebruikt kan worden. Er moet retourtransport geregeld worden en dit moet zo efficiënt mogelijk ingericht worden. De verpakking moet daarom uit elkaar gehaald kunnen worden of genest (in elkaar geschoven) vervoerd kunnen worden. Het wassen van de verpakking kan een deel van het proces zijn. Indien van toepassing is het ook belangrijk om nog naar de R van repair te kijken en mogelijkheden tot reparatie van de verpakking in het proces op te nemen.
Bij het inrichten van een retourflow van verpakkingen komt kortom het één en ander kijken en dit kun je niet alleen, maar in samenwerking met partners is er veel mogelijk. Retourlogistiek heeft natuurlijk ook een CO2-voetafdruk, maar zolang het gaat om vervoer binnen Europa is de CO2-winst door het voorkomen van wegwerpverpakkingen al snel groter. Alle facetten moeten dus goed bekeken worden, maar dan kan het ook voor alle partijen, inclusief het klimaat, écht wat opleveren.
Recycle: materiaalkeuze en productie
Als je zelf verpakkingen laat produceren, heb je in eigen hand waar het van gemaakt wordt. De mogelijkheden die je hebt in materiaalkeuze hangen af van wat je gaat verpakken, met name of het om voedsel gaat of niet, en wat het materiaal aan moet kunnen. Heb je de randvoorwaarden bepaald, kies dan voor zoveel mogelijk gerecyclede materialen. Biobased plastic, dat gemaakt wordt op basis van planten, kan ook een mooi alternatief zijn. Voor de recyclebaarheid van de verpakking zélf is het bovendien nog van belang dat je je beperkt tot één type materiaal; dat vereenvoudigt het recycleproces aanzienlijk.
Met deze benadering van reduce, reuse, en recycle kan de duurzaamheid van verpakkingen kortom flink verbeterd worden. Bedrijven moeten hierbij wel altijd het hele plaatje in het oog houden, om de meest effectieve en duurzame keuzes te maken. Maar dan is er een wereld te winnen!
Allard Froon, Innovation & Business Development Accountmanager
